Za pomocą myślenia, nasz mózg potrafi dokonywać niewyobrażalnych rzeczy, z których często nie zdajemy sobie sprawy, gdyż wydają się nam powszednie. To dzięki logicznemu myśleniu jesteśmy w stanie wybierać, podejmować decyzje, odróżniać to, co prawidłowe, od tego, co chybione, zamieniając tym samym panujący na świecie chaos w uporządkowane życie.

Rozumowanie sprawia, że jesteśmy w stanie przekraczać granice miejsca, czasu i rzeczywistości w ogóle, i to w ciągu ułamka sekundy. Marzymy o zaspokojeniu jakiejś potrzeby i wpadamy na pomysły, które okazują się genialnymi wynalazkami czy rozwiązaniami. To logiczne myślenie umożliwia nam korzystanie z posiadanych zasobów i zdobywanie tych brakujących w celu rozwiązywania wszelkiego rodzaju problemów.

Jednak podobnie jak inne umysłowe operacje, umiejętność logicznego myślenia jest czymś, o co trzeba się postarać. Wrodzony talent czy inteligencja nie wystarczą, zwłaszcza, że na skuteczne, efektywne rozumowanie ogromny wpływ ma doświadczenie i – analogicznie jak w przypadku każdej ludzkiej umiejętności – treningi. Zapewne, mimo niewątpliwych zdolności i inteligencji, nie raz, patrząc na jakieś zdarzenie czy problem z perspektywy czasu lub po konsultacji z inną osobą pomyślałeś: „Dlaczego nie wpadłem na to wcześniej?”…

Jak to działa?

Logiczne myślenie zaczyna się od faktu zwanego przesłanką, kończy zaś wnioskiem. Ważne jest jednak to, co nasz mózg robi pomiędzy nimi, na kolejnych etapach, z których każdy powinien być racjonalnie uzasadniany i prawdziwy, podobnie jak przesłanka¹. Jeśli tak jest, dojdziemy do prawidłowego wniosku. Nie jest to jednak takie proste, jak się wydaje i łatwo popełnić błąd, zwłaszcza w złożonych problemach, których tak naprawdę jest najwięcej w codziennym życiu, nawet tym prywatnym, a cóż dopiero zawodowym. Porównajmy dwa przykłady rozumowania:

1) wszystkie róże są kwiatami, wszystkie kwiaty są roślinami, więc wszystkie róże są roślinami

2) wszystkie róże są kwiatami, wszystkie tulipany są kwiatami, więc tulipan jest różą

Prawda, że drugie wnioskowanie, choć z pozoru wygląda logicznie, wcale takie nie jest? Niestety, w życiu codziennym, kiedy w grę wchodzą idee, religie, pozornie powiązane fakty, problemy gospodarcze czy inne abstrakty, nie zawsze jesteśmy w stanie w tak prosty sposób stwierdzić, co jest błędne, a co słuszne, zwłaszcza jako słuchacze laicy. Nierzadko problemem są już same przesłanki, które tak naprawdę rzadko bywają oczywiste i podane na tacy.

Warto zatem zdawać sobie sprawę z wartości rozumowania w każdym z obszarów życia i zacząć trenować logiczne myślenie, aby:

• lepiej radzić sobie z nauką, nie tylko przedmiotów ścisłych, gdzie logiczne myślenie to podstawa, ale także humanistycznych czy przyrodniczych, w których łączenie faktów i wiedzy z różnych dziedzin stanowi klucz do sukcesu;
• efektywniej pracować;
• unikać porażek i pretensji do siebie o błędne decyzje;
• łatwiej planować cele, nawet te odległe i osiągać je;
• radzić sobie z wpływem emocji, które często utrudniają lub wręcz uniemożliwiają podejmowanie ważnych życiowych decyzji jak wybór studiów, kupno mieszkania czy ślub;
• zyskać intelektualną niezależność;
• zacząć trafnie odróżniać przyczyny od skutków;
• przestać bać się odpowiedzialności za swoje działania;
• reagować na nowe sytuacje, kryzysy i problemy ze spokojem i rozwagą zamiast popadać w panikę;
• zachować trzeźwość i świeżość umysłu do późnej starości;
• móc sobie zaufać niezależnie od okoliczności
• zdawać sobie sprawę z możliwości popełniania błędów przez siebie i innych i zaakceptować ten fakt;
• świadomie wybierać, nie tylko kandydatów do rządu :);
• żyć uważniej czerpiąc z życia większą satysfakcję.

---

1. Tomic, W., Klauer, K. (1996). On the effects of traning inductive reasoning: How far does it transfer and how long do the effects persist? European Journal of Psychology of Education, 11(3), 283-299.