Zgodnie z dzisiejszym stanem wiedzy jasne jest, że mózg tworzy się i zmienia przez całe życie, już od momentu poczęcia. Mit o tym, że rodzimy się z pewnym potencjałem, który możemy utracić, lecz nie możemy go rozwinąć ani mieć na niego wpływu, został już dawno obalony. Na szczęście dla nas, to co robimy, jakie aktywności podejmujemy, czego się uczymy i jakie zdobywamy umiejętności, ma ogromny wpływ na sprawność i szybkość funkcjonowania naszego mózgu.
Dlaczego tak się dzieje?
Mózg jest niezwykle elastycznym, łatwo rozwijającym się i poddającym modyfikacjom organem. Pod wpływem nowej wiedzy i doświadczeń, wzrasta siła sieci neuronalnych, czyli połączeń między grupami komórek nerwowych, które współpracują ze sobą w trakcie wykonywania określonych zadań. Dzięki temu nauka, praca i inne aktywności, usprawniają się. Co jednak ważniejsze, powstają także nowe połączenia pomiędzy neuronami, co poprawia efektywność naszych działań i ich szybkość oraz pozytywnie wpływa na zdolność integrowania wiedzy, umiejętności i doświadczeń. Dzięki temu, każdy może zabłysnąć intelektem, jeśli tylko włoży w to odrobinę wysiłku.
Naukowcy stale poszukują nowych możliwości oddziaływania na mózg, które przyczynią się do poprawy jego funkcjonowania i szybkości pracy oraz wykorzystania w pełni potencjału, jakim jest obdarzony ten niesamowity organ. Na dzień dzisiejszy mózg okrywa jeszcze wiele tajemnic i nie wiemy, jak daleko można przesunąć granice własnych możliwości intelektualnych. Tym, co wiemy jednak na pewno i co zostało potwierdzone licznymi badaniami naukowymi jest fakt, że dzięki systematycznej, ukierunkowanej pracy umysłowej, można znacznie zwiększyć zdolności intelektualne, poprawić pamięć, koncentrację, logiczne myślenie oraz umożliwić sobie rozwój inteligencji płynnej. Regularny trening stymuluje bowiem naturalny proces plastyczności mózgu, przyczyniając się tym samym do poprawy jego działania. Mózg działa podobnie jak mięsień, który przy braku ćwiczeń wiotczeje, za czym idzie spadek jego siły i wytrzymałości, a więc i obniżenie efektywności jego pracy. Jeśli więc dbamy o to, aby mózgowi stale dostarczać nowych wyzwań, dobrze go odżywiamy i zapewnimy mu „fitness” w postaci angażujących zajęć – dajemy sobie szansę na pełne wykorzystanie własnego potencjału do późnej starości.
Jakie są najlepsze sposoby, aby osiągnąć mózgowy sukces?
Strategie są w zasadzie dwie. Po pierwsze, możemy skupić się na konkretnej, ważnej dla nas mózgowej umiejętności, np. szybkości przyswajania angielskich słówek. Ćwiczymy wówczas wybrany obszar zdolności poprzez wyuczenie się nowego sposobu radzenia sobie z danym typem zadań. Strategia ta jest bardzo skuteczna, efektywna i zapewnia trwałe rezultaty. Ma jednak duży minus – nabyta w ten sposób umiejętność może być wąsko wykorzystana i nie przełoży się na inne. I tak, jeśli nawet nauczymy się przyswajać kilkaset słówek angielskich tygodniowo, nie będzie nam tym samym łatwiej czytać po angielsku, nie mówiąc już o innych, niezwiązanych z nauką angielskiego umiejętnościach.
Drugie podejście opiera się na zupełnie innym założeniu. Jego celem jest poprawa ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, we wszystkich możliwych obszarach. Jednoczesne trenowanie wielu funkcji poznawczych, lub jeszcze lepiej - znalezienie jednej, leżącej u podłoża tych pozostałych - wydaje się być bardziej skuteczne, niż trening pojedynczych umiejętności. Dlaczego? Ponieważ jest to bardziej efektywne ze względu na możliwość wykorzystania pozytywnych skutków ćwiczeń tego typu na każdym polu. Dobra pamięć robocza, skuteczna koncentracja, logiczne myślenie oraz szybkość tych procesów, przekładają się bowiem na sprawne uczenie się, zdobywanie wiedzy i umiejętności oraz skuteczne radzenie sobie w każdej dziedzinie nauki i życia w ogóle.
Czytaj więcej:
Co to są zdolności poznawcze?
Czym jest mózg?
Co to jest transfer?